بخش تحقیقات گیاه پزشکی استان لرستان

نادر آزادبخت

محقق و پژوهشگر بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی لرستان

بي ترديد آگاهي و دانايي، برترين گوهر و ويژگي انسان براي شناخت هر چه بيشتر خود و دستيابي به آرمانها و اهداف اوست. به رغم تلاش و كوشش هاي فراوان و باور نكردني در زمينه آفرينش و پيدايش دانسته ها، يافته ها، شيوه ها و راهكارهاي گوناگون اطلاع رساني و آگاهي يابي نمي توان و نبايد بر اين پيشرفت ها نقطه پاياني نهاد و دلخوش به داشته ها و سرمايه هاي مادي و معنوي موجود بود. طي قرون و اعصارگذشته، بشر در پي آن بوده است با تبادل دستاوردها و يافته هاي ارزشمند و گاه بي بديل خود، دنيايي متفاوت تر و آكنده از آرامش، رفاه، عدالت و برابري و پيراسته از تلخ كامي ها، رنج ها، تنگناها، ناداني ها و بن بست هاي گذشته بيافريند. هر چند امروزه در اين راه به كاميابي هاي چشمگير و نماياني رسيده و البته ناكامي ها و تنگناهاي جديدي پيش روي وي رخ نموده است اما با اين همه در زمان و شرايطي كه هزينه تجربه اندوزي، مهارت يابي و به عبارتي عبرت پذيري به نحو روز افزوني افزايش يافته است بايد بر پايه خرد جمعي، چاره اي انديشيد و طرح و انديشه اي نو، كارآمدتر و راهگشاتر پي افكند تا همگان با آسان ترين، كمترين زمان و ارزان ترين امكان بتوانند به پاسخ سوالات و افزايش اندوخته هاي تجربي دست يابند. كشاورزي در يك نگاه، حوزه اي تجربي، اجتماعي، پيچيده، پويا و با پيشينه اي به بلنداي تاريخ و آكنده از كامروايي ها و ناكامي هاست اگر در ساير زمينه ها و علوم به ويژه علوم تجربي ضرورت هم انديشي، تبادل دانسته ها و تجربيات در ميان كاربران، نخبگان، فعالان و دانش آموختگان آن بخش امري انكارناپذير است به نحو و در افقي بالاتر اين معنا در كشاورزي (به مفهوم عام) و روزآمد خود ضروري تر و مهم تر مي نمايد. از اين رو بايد همه ي صاحب نظران، سياست گذاران، انديشه ورزان ، دانش آموختگان و جامعه مدني مرتبط با بخش كشاورزي در پي تهيه و تدوين «سامانه جامع اطلاع رساني كشاورزي كشور» و پيگير تحقق آن باشند. به راستي در روزگاري كه هر آن، ده ها يافته و نوآوري پديدار، ثبت و مطرح مي گردد ديگر پذيرفتني و منطقي نيست كشاورزان و كاربران اين حوزه همچنان در محنت و درگير تنگناهاي اطلاع رساني و رفع نيازهاي علمي و فني خود باشند. به نظر مي رسد با وجود ظرفيت هاي موجود در اطلاع رساني كشور به ويژه صدا و سيماي كشور و تلاش هاي دلسوزانه و پيشرفت هاي صورت پذيرفته، راه اندازي و پي گيري ﺟﺪي شبكه خبري مستقل راديويي و تلويزيوني در بخش كشاورزي از سوي وزارت جهاد كشاورزي، صدا و سيماي جمهوري اسلامي، سازمان هاي مردم نهاد و... در وضع موجود بيش و پيش، از هر برنامه اي توقع و ضرورتي دو چندان يافته است. با توجه به اهداف، وظايف مصوب قانوني و رسالت ديني، ملي و بين المللي وزارت جهاد كشاورزي در زمينه ي تأمين امنيت غذايي و ايمني(سلامت غذا) از سويي و گسترش فزاينده و باورنكردني بيماري ها وعوارض جبران ناپذير ناشي از كاربرد غير علمي، غير اصولي و بي رويه ي مواد شيميايي به ويژه كودهاي شيميايي و آفت كش هاي كشاورزي از سوي ديگر بايستي همگان به ويژه مسئولان و متوليان قانوني بخش كشاورزي تمام همت، توانمندي و امكانات مادي و معنوي بخش را با نگاهي ژرف تر و هدفمندتر به توليد هرچه بيشتر راهكارها و فرآيندهاي توليد غذاي سالم و فراهم نمودن انگيزه ها، شرايط و بستر مورد نياز آن به كار گيرند. بي شك هرگونه غفلت و كوتاهي از اين معنا تهديدي جبران ناپذير و مايه ي بروز خسارت جدي بر كشور به ويژه نيروهاي انساني- موتور متحرك توسعه و رشد كشور- خواهد گرديد. با توجه به ضرورت اطلاع رساني و آگاهي بخشي به دوستداران و علاقمندان منابع طبيعي و محيط زيست، پرداختن به موضوعي كه در دو سه سال اخير ريه هاي تپنده ي زاگرس مركزي به ويژه در استان هاي ايلام، لرستان، كرمانشاه، فارس و كردستان را به نحو فزاينده و غير قابل تصور درگير نموده است يعني پديدارشدن عارضه اي چند بعدي، كمتر شناخته شده و پيچيده با نام عمومي زوال و خشكيدگي بلوط بيش از پيش رسالت و وظيفه اي انكارپذير است. اين عارضه را با توجه به ابعاد و سرعت گسترش و قدرت تخريب كنندگي آن مي توان نوعي سونامي زيستي و تهديد جدي منابع پايه در سطح كشور به ويژه استان هاي ياد شده به شمار آورد. بي شك درخت بلوط با توجه به مشخصات و پيشينه آن، كاركردها و نقش هاي انكارناپذيري در توسعه و پايداري منابع طبيعي و محيط زيست طبيعي كشور به ويژه استان هاي زاگرس مركزي ايفا مي نمايد بنابراين شناخت دقيق تر و عالمانه تر اين عارضه نيازمند عزم و تلاش ﺟﺪﻱ، فراگير، دقيق و رعايت بيشترين صرفه جويي در زمان است.كوتاهي و چشم فروبستن از آنچه رخ نموده است آهنگ كاهش جدي و بحران زاي تنوع زيستي و دست نيافتن به امنيت غذايي و پيدايش چالش هاي جدي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي را در پي خواهد داشت.