نویسندگان: میررضاجمشیدی ، محسن غیاثوند و حامد نظری

محققین بخش تحقیقات گیاهپزشکی استان لرستان

از جمله حشره‎هایی که درباره چگونگی آفرینش آن، در نهج البلاغه سخن به میان آمده، ملخ است

امیرالمؤمنین علی علیه السلام در خطبه ۱۸۵ نهج البلاغه،^” انسان‌ها را به شگفتی‌های موجود در این حشره توجه میدهد و میفرماید: ^”و اگر بخواهی درباره ملخ سخن بگویی ، بگو که خداوند برای او دو چشم سرخ رنگ و دو حدقه همچون دو قرص ماه آفریده و گوش پنهان و دهان مرتب و متناسب به او بخشیده است. خداوند برای او حسّ قوی و دو دندان که با آنها (ساقه و شاخه گیاهان و برگهای درختان را) میچیند و دو داس که با آنها (ساقه‌ها و برگ‌های مورد نظر را) می‎گیرد، قرار داده است. کشاورزان برای زراعت خود، از آنها می ترسند، ولی هرگز قادر بر دفع آنها نیستند . اینها همه در حالی است که تمام پیکر او به اندازه یک انگشت باریک نیست. “

مقدمه

یکی از عوامل تخریب کننده طبیعی مرتع، آفات هستند که در این بین ملخ‌ها از مهم‌ترین آفات مراتع محسوب می‌گردند و با تغذیه و چرای مرتع، بعد از دامها مهم‌ترین تغذیه کننده علوفه مراتع می‌باشند و میزان خسارات اندازه گیری شده برای ملخ‌های مرتعی 43 میلی‌گرم علوفه در هر روز برای هر ملخ گزارش شده است (Hewit& onsager,1982). گونه‌های مختلفی از ملخ‌های ایتالیایی (بومی) و مهاجر شامل گونه‌های مختلفی از ملخ‌های مراکشی، آسیایی، صحرایی، ملخ شکم بادمجانی و شاخک بلندها با تراکم کم تا زیاد در عرصه‌های منابع طبیعی و کشاورزی (باغی و زراعی) استان لرستان دیده می‌شوند. اگرچه گونه‌های مختلف ملخ‌های ذکر شده در تمامی شهرستانها استان دیده می‌شوند. اما در مراتع و منابع طبیعی و عرصه‌های کشاورزی برخی مناطق مانند شمال شرقی منطقه ریمله و مسیر جاده گریت به آبشار بیشه که پوشش گیاهی غالب آنها گونه‌های مختلف گون و درختچه‌های الف می‌باشد. تراکم جمعیت این حشره خیلی بالا بوده، به‎طوری که هر ساله در دهه دوم خرداد ماه با خشک شدن گیاهان مرتعی به گیاهان زراعی و باغی نزدیک به مراتع هجوم آورده و از برگ آنها تغذیه می‌نمایند. هر ساله در روستای پشت مله ریمله، تراکم جمعیت ملخ با آستانه زیان اقتصادی می‌رسد و کشاورزان علیه این آفت با سمپاش پشتی  مبارزه شیمیایی انجام می‌دهند. مبارزه شیمیایی علیه این حشره هم سخت است و هم تبعات منفی خاصی دارد. سختی آن کوهستانی بودن منطقه و عدم دسترسی به مناطق آلوده است و از تبعات منفی مبارزه شیمیایی نیز احتمال مسمومیت برخی جانوران وحشی مانند پرندگان و حتی دامهای کشاورزان مانند گوسفند ، بز و زنبور عسل، ورود سموم به محیط زیست و ...غیره نام برد. برای حفظ سلامت محصولات پاک، سالم و ارگانیک لازم است چاره‌ای برای مدیریت ملخ‌های خسارتزا اندیشیده شود .

شماره مصوب: 93144-16-16-04

نام و نام‌خانوادگي مجري مسئول و هماهنگ كننده: علی محمدی پور

نام ونام‌خانوداگي مجري/مجريان: میررضا جمشیدی

نام‌و نام‌خانوادگي همكاران:حامد نظری

نام ‌و نام‌خانوادگي مشاور(ان):

محل اجرا: شهرستانهای خرم آبادو سلسله

تاريخ شروع: سال 1393

مدت اجرا: 1 سال و 3 ماه

ناشر: بخش تحقیقات گیاهپزشکی لرستان

چكيده:

با توجه به این که بیش از 70درصد اراضی کشاورزی لرستان به صورت دیم کشت می شوند،کشت غالب این استان غلات(گندم و جو) است. آفت سن گندم Eurygaster integricep put مهم ترین و خطرناک ترین آفت در مزارع گندم و جو محسوب می شود.در این استان هر ساله در بیشتر مزارع گندم و جو علیه این آفت(سن مادر و پوره ها) مبارزه شیمیایی در سطح وسیعی انجام می گیرد.در این تحقیق کارایی آفت کش هف-لامبدا با فرمولاسیون جدیدSC./.5 بررسی شد.تیمارها عبارت بودند از امولسيون فنيتروتيون EC50 با غلظت33/3 در هزار،دلتامترين(دسیس) EC 2.5با غلظت یک در هزار،هف-لامبدبا ماده موثره SC 5% با سه غلظت 33/0 ،5/0 و67/0 در هزار و تیمار شاهد(بدون سمپاشی) بودند.تیمارها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو شهرستان خرم آباد(علیه سن مادر)و شهرستان سلسله(علیه پوره ها) انجام گرفت.نتایج مقایسه میانگین تیمارها به روش آزمون چند دامنه ای دانکن نشان می دهد که سه روز بعد از سمپاشی در تیمارهای فنیتروتیون و هف-لامبد با غلظت 33/0 در هزار به ترتیب (100درصد)و(8/67درصد) بیشترین و کمترین کارایی علیه سن مادر داشتند.هم چنین نتایج مقایسه میانگین تیمارها بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن نشان می دهد. بعد از سمپاشی بالاترین درصد کارایی بر روی پوره ها مربوط به تیمارهای فنیتروتیون و هف-لامبد با غلظت 5/0 در هزار به ترتیب(87/96درصدو22/91 درصد) و کمترین درصد کارایی مربوط به تیمار هف-لامبد با غلظت 33/0 در هزار(47/70درصد) است.

بهترين راه تعيين اينكه چه سمومي قادر به اختلاط با يكديگر در مخزن سمپاش مي‌باشند مراجعه به اطلاعات مندرج بر روي برچسب سموم است. اما بر روي اغلب برچسب سموم چنين اطلاعاتي درج نشده است. در اين موارد با استفاده از يك روش ساده مي توان سمومي را كه از نظر شيميائي و فيزيكي با يكديگر قابل اختلاط هستند را تشخيص داد. در اين روش در يك ليوان شيشه‌اي يا بشر مقدار معيني از سموم و ساير موادي كه لازم است در مخزن سمپاش قرار گيرد ريخته مي‌شود. سپس يك پنجم تا نصف ليوان از ماده حامل (آب) پر شده و مواد را باهم كاملاً مخلوط مي‌نمايند. پس از مخلوط كردن، مخلوط حاصله را به مدت 15- 10 دقيقه در يك مكان ثابت قرار مي‌دهند. اگر بعد از اين مدت مخلوط حاصله دچار رسوب، از هم پاشدگي اجزا، ژله‌اي شدن و … شد مواد مخلوط شده قابليت اختلاط شدن با يكديگر را ندارند. ولي چنانچه هيچ يك از اين موارد رخ نداد سموم با يكديگر قابل اختلاط مي‌باشند.
در واقع و بیان صحیح جهت اختلاط سموم از نظر فيزيكي اگر دو سم را خواستيم مخلوط كنيم بايد از سم A‌ يك محلول سمي در حد cc 100 و از سم B‌ نيز يك محلول سمي در حد cc 100 سپس از هر محلولAوB بمقدار cc 50 در ظرف شيشه‌اي سومي ريخته و پس از ده دقيقه هر سه محلول سمي را كنار هم قرار مي‌دهيم و موارد زير را بررسي مي‌كنيم :

1 ـ ظرف حاوي دو سم نبايد گرم شود .
2 ـ ظرف حاوي دو سم نبايد رسوب كند .
3 ـ ظرف حاوي دو سم نبايد دو لايه گردد . ( امولسيون شكسته شود )
4 ـ ظرف حاوي دو سم نبايد داراي ذرات كريستاله باشد .
5 ـ ظرف حاوي دو سم نبايد تغيير رنگ زياد دهد .

در اختلاط سموم موارد كلي نيز بايد رعايت گردد از جمله اينكه :

1 ـ سموم اسيدي با سموم قليائي مخلوط نگردد .
2 ـ سموم با تركيبات مسي با ساير سموم مخلوط نگردد .
3 ـ سموم با تركيبات گوگردي با ساير سموم مخلوط نگردد .
4 ـ در صورت امكان سموم حشره‌كش با علف كش‌ها مخلوط نگردد

خطرات كلي :

استفاده غير صحيح از حشره كش ها ممكن است خطرهاي زير را دربر داشته باشد:

- از بين رفتن حشره هاى شكارچى كه موجب طغيان آفت مى شوند.

- از بين رفتن حشره هاى گرده افشان كه موجب كاهش كمى و كيفى محصولات كشاورزى مي شوند.

- داشتن اثر سوء بر زندگي حيوانات (ماهى ها ) و گياهان  (بد- مزه شدن قسمت هاى خوراكى).

- كاهش قوه ناميه بذر هاى انبارى.

-ذخيره شدن سموم در خاك به حدى كه مانع رشد كافى گياهان ميشوند.

-ايجاد مقاومت در حشرات.

- خطر انفجار وآتش سوزى.

پيشگيرى ها :

چون استعمال سموم براى انسان و دام سميت زيادى به دنبال دارند لذا كاربرد صحيح آنها داراى اهميت است و رعايت نكات زير ضرورى است:

- برچسب روى ظرف حاوى سم را به دقت مطالعه كرده و دستور كار را به طور صحيح اجرا نماييد و ظرف حاوى سم را براى موارد احتمالى در جاى مخصوص نگهدارى نماييد.

- اطمينان از كاليبراسيون (مقدار سنجى) صحيح سمپاش ها و رضايت بخش بودن آنها.

- مجهز بودن به لباس كار مانند دستكش پلاستيكى،عينك و ماسك مخصوص.

- عوض كردن لباس هاى كار پس از خاتمه ى سمپاشى.

- خوددارى از بوييدن سموم يا تماس آنها با چشم و پوست بدن.

- شستن دست و صورت و در صورت امكان حمام كردن.

- تا آنجا كه ممكن است براى مخلوط كردن سم از دست استفاده نكنيد، بلكه با يك تكه چوب اين كار را اجرا كرده، و از دستكش مناسب استفاده كنيد.

- از خوردن و آشاميدن و كشيدن سيگار در هنگام سمپاشى جدا خوددارى كنيد.

- سمپاشى بايد در هواى صاف،آرام و خنك صورت گيرد و در صورت وزش باد،بايد پشت به باد ايستاد.

- پس از پايان كار بايد ظروف خالى را له كرده و در زير خاك مدفون كنيد.

- سموم بايد دور از دسترس اطفال نگهدارى شوند.

- از ريختن سم در آب هاى جارى يا حوض و استخر خوددارى نماييد.

-از چكمه هاى پلاستيكى تا ساق پا براى محافظت پاها در زمان سم پاشى استفاده كنيد و شلوار بايد بيرون از چكمه ها و روى آنها باشد.

-براى محافظت از چشم ها در مقابل ترشحات و ذرات حاصل از انتقال آفت كش ها از يك ظرف به ظرف ديگر بايد از عينك ايمنى يا محافظ صورت استفاده نمود.

- بعد از پايان كار، ابتدا دستكش را با آب شسته و آن را از دست ها خارج و سپس داخل و  بيرون دستكش شسته و خشك مي گردد. نفوذ آب و پارگى آن ها بخصوص در بين انگشتان بايد كاملا مورد توجه قرار گيرد.

- پس از پايان روز كارى ، لباس ها و چكمه ها بايد بطور جداگانه از ساير لباس ها در محلول آب و صابون و يا هر شوينده ديگرى شسته شوند.

- از ريختن مواد غذايى ، آب و سوخت در ظروف و قوطى هاى سم خوددارى نماييد.

- سموم را پيش از پايان عمر مفيد آن استفاده نماييد.

الف) توجه نياز به آفت كش و كاربرد آفت كش

ب) مطالعه دقيق راهنماي سم

ج) حمل و نقل و انبار كردن سم

د) اختلاط سم و پر كردن مخزن سم پاشي

ه) استفاده از عينك و كلاه و دستكش مخصوص

و) چك كردن مخزن سم پاشي با ريختن آب و اطمينان از نداشتن چكه

ز) در زمان وزيدن باد از سم پاشي استفاده نكنيم و اگر باد كم است به پشت ايستاده تا قطرات سم به ما برخورد نكنند

وزارت جهاد كشاورزي

سازمان جهاد کشاورزی لرستان

سازمان تحقيقات‌، آموزش و ترويج‌‌ كشاورزي

مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

چکیده

در سال‌های اخیر، به منظور کاهش اثرات سوء مصرف آفت کش‌ها، رویکرد کنترل بیولوژیک آفات بسیار مورد توجه قرار گرفته است. کنترل بیولوژیک می‌تواند در راستای اهداف مدیریت جامع آفات، تأثیر بسزایی در حفظ تنوع زیستی، پایداری اکوسیستم و سلامت مواد غذایی تولیدی داشته باشد. در این طرح عملیات تولید و رهاسازی زنبورهای براکن(براکون) و تریکوگراما در استان لرستان (شهرستان‌های دلفان، سلسله، سراب دوره، دورود، ازنا والیگودرز) درسال 1394 توسط کارشناسان و اعضای هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان مورد ارزیابی و نظارت فنی قرار گرفت. به همین منظور، مجریان پروژه ضمن مراجعه و بازدید از انسکتاریوم‌های تولیدکننده زنبور،به نحو مناسبی کاستی‌های فنی را به مسئولین آن‌ها تذکردادند. سپس تحویل زنبورها به کشاورزان در حضور مجریان پروژه انجام گرفت و از زنبورهای تولیدی به طور تصادفی، نمونه‌برداری انجام می‌گرفت. نمونه‌ها در آزمایشگاه از نظر کیفی، بررسی و ارزیابی شدند و از نظر مواردی چون تعداد زنبور، نسبت جنسی، طول عمر زنبورها و ... مورد بررسی قرار گرفتند و با نرم‌های استاندارد اعلام شده از سوی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور مورد مقایسه قرار گرفته و در نهایت کیفیت رهاسازی‌ها و مشکلات و نواقص موجود مشخص و در دو بخش زنبور براکن و تریکوگراما به اطلاع مسئولین محترم سازمان جهاد کشاورزی استان رسید. نتایج بررسی تولید و رهاسازی زنبور براکن نشان داد هیچ یک از انسکتاریوم‌های استان تعداد زنبورهای ماده تحویلی را رعایت نکرده‌اند. بر اساس استانداردهای موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، باید در هر هکتار مزرعه نخود، گوجه فرنگی یا ذرت حداقل 1000 زنبور ماده رهاسازی شود. در سال 1394 تعداد زنبورهای ماده تحویلی به کشاورزان در هر هکتار حداقل 426 و حداکثر 666 نمونه در نوسان بود. بر اساس استاندارد اعلام شده از سوی موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، میانگین تعداد تخم سیتوتروگا پارازیته شده روی هر تریکوکارت حداقل 600 عدد، درصد خروج زنبور از تخم¬های سیتو تروگای پارازیته شده حداقل 85 درصد، درصد نسبت جنسی ماده حداقل 55 درصد، درصد افراد ماده دارای ناهنجاری-های مختلف حداکثر 5/2 درصد می‌باشد. اما بررسی نمونه¬های تریکوکارت تولیدی در سال 1394 در استان لرستان نشان داد میانگین تعداد تخم سیتوتروگا پارازیته شده روی هر تریکوکارت1/374 عدد، درصد خروج زنبور از تخم‌های سیتو تروگای پارازیته شده پس از تحویل به کشاورز 23 درصد (خروج واقعی)، نسبت جنسی افراد ماده 1/50 درصد و درصد افراد ماده دارای ناهنجاری 3/2 درصد بود. در نهایت میانگین تعداد کل زنبورهای تریکوگراما خارج شده از هر تریکوکارت بعد از تحویل به کشاورز حدود 90 نمونه بود در صورتی که حداقل آن 510 نمونه است. این موضوع نشان می‌دهد نیاز به یک بازنگری اساسی در زمینه ی شرایط تولید زنبور در انسکتاریوم‌ها و تحویل آن به کشاورزان می‌باشد.

واژه‎های کلیدی:کنترل بیولوژیک،کنترل کیفی،هلیوتیس نخود،هلیوتیس گوجه فرنگی،زنبور تریکوگراما،زنبور براکن(براکون)

نادر آزاد بخت(معاون آموزش و کارشناس ارشد بیماری شناسی گیاهی)

 سید کریم موسوی(دکتری تخصصی علفهای هرز، عضو هیئات علمی)

 علی دهقانی(دکتری تخصصی قارچ‌شناسی گیاهی، عضو هیئات علمی)

روشنک قربانی(دکتری تخصصی حشره‌شناسی)

محسن غیاثوند(کارشناس ارشد زراعت)

 میررضا جمشیدی(کارشناس ارشد زراعت)

داریوش مبارکی(کارشناس جنگل)

حامد نظری(کارشناس ارشد بیماری شناسی گیاهی)

سیدمحمد حسین حیات‌الغیبی(کارشناس جنگل)

 منیر اسدزاده مقدم(کارشناس گیاه‌پزشکی)

چكيده

با توجه به این که بیش از 70درصد اراضی کشاورزی لرستان به صورت دیم کشت می شوند،کشت غالب این استان غلات(گندم و جو) است. آفت سن گندم Eurygaster integricep put مهم ترین و خطرناک ترین آفت در مزارع گندم و جو محسوب می شود.در این استان هر ساله در بیشتر مزارع گندم و جو علیه این آفت(سن مادر و پوره ها) مبارزه شیمیایی در سطح وسیعی انجام می گیرد.در این تحقیق کارایی آفت کش هف-لامبدا با فرمولاسیون جدیدSC./.5 بررسی شد.تیمارها عبارت بودند از امولسيون فنيتروتيون EC50 با غلظت33/3 در هزار،دلتامترين(دسیس) EC 2.5با غلظت یک در هزار،هف-لامبدبا ماده موثره SC 5% با سه غلظت 33/0 ،5/0 و67/0 در هزار و تیمار شاهد(بدون سمپاشی) بودند.تیمارها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو شهرستان خرم آباد(علیه سن مادر)و شهرستان سلسله(علیه پوره ها) انجام گرفت.نتایج مقایسه میانگین تیمارها به روش آزمون چند دامنه ای دانکن نشان می دهد که سه روز بعد از سمپاشی در تیمارهای فنیتروتیون و هف-لامبد با غلظت 33/0 در هزار به ترتیب (100درصد)و(8/67درصد) بیشترین و کمترین کارایی علیه سن مادر داشتند.هم چنین نتایج مقایسه میانگین تیمارها بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن نشان می دهد. بعد از سمپاشی بالاترین درصد کارایی بر روی پوره ها مربوط به تیمارهای فنیتروتیون و هف-لامبد با غلظت 5/0 در هزار به ترتیب(87/96درصدو22/91 درصد) و کمترین درصد کارایی مربوط به تیمار هف-لامبد با غلظت 33/0 در هزار(47/70درصد) است.

 Amir Biranvand, Jahanshir Shakarami, Amir Ansari pour, Reza Jafari, Mehdi Zare Khormizi, Hamed Nazari,

 

The Collection of specimens was done from various parts of Chegini District, Lorestan province, Iran during 2011 to 2013. The different morphs of A. decempunctata were collected from orchards, forest and pastures regions. The specimens were collected with a standard sweeping net and a hand-held aspirator. In order to preserve quality including appearance and color as well as image quality samples were kept inside the closed bottles at sub-zero temperatures. Specimens were identified to species level with the help of available literature. Different morphs were identified based on morphological characteristics including color and spots on dorsal surface of the elytra and pronotum. Altogether five morphs of A. decempunctata were collected and identified. Different morphs identified are as follows:\n1- Elytra is brown and with 10 yellow points\n2- Elytra is yellow to orange and with 8 black points\n3- Elytra is red to orange and with 6 black points\n4- Elytra is brown to black and with two orange points\n5- Elytra is brown to orange and with 15 black points

            

 

ميررضا جمشيدي¹، حامد نظری²*

1- و2-کارشناس بخش تحقیقات گیاه‌پزشکی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی

استان لرستان

ppdlorestan@gmail.com

09166631901

چکيده

 اين ‌بررسي ‌در قالب‌ طرح ‌بلوك ‌كامل ‌تصادفي ‌با 4تيمار‌ و3 تكرار ‌طي‌ يك ‌سال ‌در ‌منطقه ‌گريت ‌روي‌ نخود ‌رقم ‌محلي ‌با‌ شرايط‌ ديم ‌انجام  گرفت . در اين‌ آزمايش‌ از ‌مواد ‌بيولوژيكي ‌كه ‌بر اساس‌ باكتريBacillus thuringiesis به نام تجاري B.t‌ ساخت ‌ايران ‌(بايولپ‌داخلي) و تركيب خارجي ‌(پودر ‌وتايل‌ خارجي)در‌مقايسه با ‌حشره ‌كش شيميايي‌كارباريل (سوين) ‌و شاهد ‌(بدون‌سمپاشي)‌ استفاده ‌شد. مقدار ‌ مواد‌ بيولوژيك ‌طبق‌  توصيه ‌كارخانه  سازنده  B.t ساخت داخل 3 ليتر در هكتار ،B.t خارجي 3 در هزار و حشره كش كارباريل 3كيلوگرم درهكتار استفاده شد.محلول پاشي‌ مصادف بود با 50درصدگلدهي‌،تجريه واريانس توام داده هاي حاصل از سه نوبت نمونه  برداري پس از محلول پاشي (7،3و 11روز ) نشان داد كه اين تيمار هاي آزمايشي تاثير و  كنترل كپسول خوار نخود با هم  اختلاف نداشتند. مقايسه درصدمرگ و مير لاروهاي آفت  ناشي ازكاربردكارباريل،بي تي سفارش خارج و بي تي توليد داخل بر اساس آزمون دامنه اي  دانكن معلوم نمود كه كار باريل در كنترل آفت 2/97درصد،بي تي خارجي 2/ 77درصد و بي تي داخلي 4/74  درصد نقش داشته اند .

واژه‌هاي‌كليدي: كرم كپسول خوار نخود-كنترل بيولوژيك- Heliothis viriplac-Bacillus thuringiensis    

عنوان طرح : ارزيابي مدل روز – درجه براي پيش‌بيني جمعيت مراحل مختلف رشدي سن گندم.

شماره مصوب طرح: 84003-8301-07-100000-100-4

تاريخ شروع و مدت زمان آن: 1383 به مدت 2 سال.

استان هاي محل اجراء: خراسان،زنجان، قزوين، اصفهان،كردستان،گلستان، لرستان،كرمانشاه و آذربايجان غربي.

مجري مسئول استاني : ميررضا جمشيدي.

چكيده:قبل ازريزش سن مادر به مزارع يك مزرعه گندم ديم به وسعت دو هكتار انتخاب ويك روز در ميان ازآن نمونه برداري انجام مي شد،باشروع ريزش سن مادر ،در هرمرحله نمونه برداري 25كادر چوبي 1×1 مترمربع انداخته و تمام مراحل رشدي (سن مادر،دستجات تخم،پوره هاي سن يك،دو،سه،چهار،پنج و سن هاي نسل جديد) به تفكيك شمارش و ثابت مي گرديد . اين نمونه برداري تا زمان مهاجرت كامل سن هاي نسل جديد به اماكن تابستان گذران ،در منطقه ريمله از توابع شهرستان خرم آباد ادامه داشت.

با هدف طرح:

 ساخت مدل‌هاي روز-درجه براي كليه مراحل رشدي سن گندم.

و ارزيابي روش‌هاي مختلف تخميين روز-درجه در پيش‌بيني جمعيت مراحل رشدي سن گندم.

عنوان طرح:توسعه روش نمونه گيري Binomial در مديريت تلفيقي سن گندم.

شماره مصوب طرح: 84004-8301-07-100000-100-4 .

سال ومدت زمان اجراي آن: سال 1384 به مدت 2سال.

استان هاي محل اجراي طرح:خراسان،زنجان،قزوين،اصفهان،كردستان،گلستان،لرستان،كرمانشاه و آذربايجان‌غربي.

مجري مسئول استاني طرح: ميررضا جمشيدي.

چكيده : در هر منطقه با توجه به تراكم سن مادر و پوره هاي سن دو وسه يك مزرع گندم ديم به وسعت دو هكتار انتخاب ، ابتدا مزرعه به 5 قسمت مساوي تقسيم ،در هر قسمت 5 كادر چوبي 1×1 مترمربع به طور تصادفي انداخته وتمام سنهاي داخل هر كادر به دقت شمارش وثبت مي گرديد.سپس با استفاده از معادله

N=s/(m E)² مقدار N كه همان تعداد نمونه مورد نياز بود مشخص مي گرديد.

تعداد نمونهn=      واريانس =S         E=./25

اين روش در طي سال دو مراحل : مرحله اول، اواسط فروردين براي سن مادر ومرحله دوم اواسط ارديبهشت ماه براي پوره هاي سن دو وسه اجرا گرديد.

با هدف طرح:

ساخت مدل نمونه بردار( (Binomial.

و بررسي اعتبار مدل در ده استان كشور.

عنوان طرح :بررسي روشهاي نمونه گيري از جمعيت سن گندم در مناطق زمستان گذران.

شماره مصوب طرح: 83001-8301-07- 100000-100-4

زمان و مدت اجراي طرح:1383 به مدت 2 سال .

استان هاي محل اجراء: خراسان،زنجان،قزوين،اصفهان،كردستان،گلستان،لرستان و كرمانشاه .

مجري مسئول استاني: ميررضا جمشيدي.

چكيده:ازهر شهرستان چهارمنطقه كه كانون اصلي سن گندم بود انتخاب واز هر منطقه 60بوته يا درختچه به توجه به غالبيت پوشش گياهي از سه ارتفاع مختلف به‌طور تصادفي انتخاب ،ابتدا بوسيله دستگاه

GPS مختصات (طول ،عرض جغرافيايي و ارتفاع) بوته يا درختچه مشخص سپس اطراف آن به‌طور كامل و به دقت بررسي و كليه سن‌هاي زنده آن شمارش مي گرديد.

اين روش در طول سال سه مرحله ( تابستان ،پائيزو زمستان) انجام مي شد.

با هدف طرح:

 تعيين محل و نحوه توزيع جمعيت سن گندم در مناطق زمستان گذران .

و توسعه روش نمونه برادري از جمعيت سن كندم در مناطق زمستانگذران است.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     

عنوان طرح: مطالعه جمعيت هاي مختلف زنبورهاي پارازيتوييد تخم سن گندم.

شماره مصوب طرح: 83001-8302-07-100000-100-4

زمان وسال اجراي آن: 1383 به مدت 2 سال .

استان هاي محل اجراء: خراسان،زنجان،قزوين،اصفهان،كردستان،گلستان،لرستان و كرمانشاه .

مجري مسئول استاني : ميررضا جمشيدي.

چكيده : از هر منطقه حدودا صد عد تخم سن گندم پارازيته شده جمع آوري و تا زمان خروج كامل زنبورهاي پارازيتوييد در آزمايشگاه بخشش تحقيقات گياه پزشكي نگهداري گرديدند ، پس از خروج زنبورها با نصب اتيكت جهت شناسايي ، پرورش وتكثير به آزمايشگاه بخش تحقيقات سن گندم ارسال شدند.

با هدف طرح:

 جمع آوري زنبورهاي پارازيتوييد تخم سن گندم از استانهاي مختلف ،ايجاد كلني براي زنبورهاي پارازيتوييد جمع آوري شده به تفكيك استان و مقايسه مقدماتي زنبورهاي پارازيتوييد تخم سن گندم جمع آوري شده از استانهاي مختلف.

عنوان طرح: تدوين سامانه‌ي اطلاعات جغرافيايي مناطق زمستان گذران سن گندم.

شماره مصوب طرح:     86042-0000-07-100000-100-0

تاريخ شروع و مدت اجراي آن: شروع سال 1386 به مدت 3 سال.

استان‌هاي محل اجرا:اصفهان،كرمانشاه،آذربايجان غربي،كردستان،لرستان وتهران .

مجري مسئول استاني: ميررضا  جمشيدي.

چكيده :

1- تحقيق در مزرعه : در اين روش در زمان مهاجرت سن گندم به مزارع، يك مزرعه گندم ديم به مساحت دو هكتار انتخاب و از زمان مهاجرت سن گندم به مزارع تا پايان كامل مهاجرت ،بطور يك روز در ميان بوسيله كادر چوبي 1×1 مترمربع ،در سطح مزرعه 25 كادر بطور تصادفي انداخته و تعداد سن مادر داخل هر كادر شمارش و ثبت مي‌گرديد.و روزانه اطلاعات هواشناسي از طريق سايت هواشناسي دريافت مي‌شد.

2- روش تحقيق در زيستگاه‌هاي تابستان و زمستان گذار:

در اماكن تابستان و زمستان گذران ، براساس دستورالعمل دو رورش اجرا گرديد كه عبارتند از:

1- ابتدا بوسيله دستگاه GPS ،مختصات( طول ، عرض وارتفاع) جغرافيايي چهار ضلع يك قطعه بزرگ به مساحت 900 هكتار مشخص، مجددا همان قطعه بوسيله GPS به 9 قطعه(1×1 كيلومترمربع) تقسيم گرديد.

 از هر قطعه ،بطور تصادفي 30 بوته الف باتوجه به پوشش غالب منطقه انتخاب و تعيين تراكم گرديد و مخصات هر بوته هم ثبت شد.سپس با استفاده از فرمول (N=[(ts)/(Dx)]2 ،يعني تعداد بوته هاي هر قطعه كه مي بايستي تعيين تراكم گردد،مشخص گرديد.مجموعا در كل 9قطعه تعداد 3923 بوته تعيين تراكم و مختصات جغرافيايي آنها ثبت گرديد.

2-2)روش 300×300 مترمربع:در اين روش بوسيله GPS ،به فواصل 10متر از هر چهار جهت برروي خط راست مختصات نقطه ثبت و يك بوته الف به شعاع 2متر انتخاب و تعيين تراكم گرديد.مجموعا درسطح 90000مترمربع 900 بوته بطور كامل ،طي دو مرحله در سال انجام گرديد.

اهداف طرح: مكان يابي محل هاي زمستان گذران سن گندم و بررسي نقش پارامترهاي ارتفاع،جهت باد در استقرار سن گندم در اين مكان ها.

 (روز شنبه 23 شهريور تا  پنج شنبه 28 شهريور 1347 )

دانشكده كشاورزي دانشگاه تهران(كرج) به رياست دكتر عباس دواچي(ره)

1-    به منظور جلوگيري از ورود و انتشار آفات و بيماري‌هاي گياهي جديد به كشور و از يك ناحيه كشور به ناحيه‌اي ديگر توصيه گرديد مقامات مسئول دولتي كليه‌ي اصول قرنطينه‌ي نباتي را مطابق آخرين پيشرفت‌هاي علمي و فنّي در سراسر كشور برقرار نمايند و مقامات ملّي و فرد فرد هم‌ميهنان خود را ملزم به اجراي آن بدانند.

2-       به منظور احتراز از عواقب نامطلوب و خطرات ناشي از مصرف سموم دفع آفات و بيماري‌هاي گياهي توصيه گرديد كه:

الف- نسبت به بررسي و مطالعه درباره‌ي بقاياي سموم بر روي محصولات و فرآورده‌هاي كشاورزي توجه بيشتري به عمل آيد و اثرات اين مواد  بر روي انسان، دام و ساير جانوران سودمند به دقت بررسي شود.

ب- به منظور بازرسي مواد غذايي و تعيين ميزان آلودگي آنها به سموم شيميايي يك مركز تحقيقاتي مجهز با امكانات و شعبات كافي در سراسر كشور تأسيس گردد.

ج- توجه بيشتر كشاورزان و ساير مصرف‌كنندگان و فروشندگان سموم شيميايي نسبت به عواقب  و خطرات ناشي از مصرف بي‌رويه سموم با وسايل و روش‌هاي مقتضي جلب گردد.

د- با ذكر مطالب ساده و جالب در كتب دبستاني، توجه نوآموزان به خطرات ناشي از كاربرد سموم دفع آفات و بيماري‌هاي گياهي، جلب گردد.

3-    دروس سم‌شناسي و مسموميت‌شناسي در دانشكده‌هاي پزشكي و بهداشت سراسر كشور و مسموميت‌شناسي در دانشكده‌هاي كشاورزي تدريس شود.

4-    نظر به اينكه علوم گياه‌شناسي، اكولوژي و آمار در پيشبرد تحقيقات گياه‌پزشكي اهميت روزافزوني دارد دانشكده‌هاي‌هاي كشاورزي نسبت به تدريس موارد فوق‌الذكر توجه بيشتري مبذول دارند.

5-    كليه اصول انقلاب اداري به منظور پيشبرد سريع امور پژوهشي دراسرع وقت در مؤسسات تحقيقاتي گياه‌پزشكي اجرا شود و ترتيبي داده شود كه محققان اين رشته بتوانند با فراغت بال و اطمينان كامل به آينده، بررسي‌هاي علمي خود را به نتيجه برسانند.

6-       مؤسسات بخش خصوصي ذي علاقه به سرمايه‌گذاري در انجام تحقيقات گياه‌پزشكي ترغيب شوند.

7-    شوراي تحقيقات گياه‌پزشكي با اختيارات قانوني و با شركت مؤسسات ذي‌صلاحيت براي ايجاد هم‌آهنگي درتحقيقات گياه‌پزشكي در سراسر كشور و جلوگيري از دوباره كاري‌ها، توزيع متناسب اعتبارات و امكانات علمي و فني به كليه سازمان‌هاي تحقيقي و ترتيب بايگاني فني كامل از طرح‌ها و گزارش هاي مربوطه تشكيل گردد.

8-    به منظور كمك به پژوهندگان رشته‌هاي مربوطه، موزه‌ي گياه‌پزشكي براي تعيين و تشخيص علمي آفات و بيماري‌هاي گياهي تشكيل گردد.

9-       كتابخانه مجهز و مركز اسناد علمي (دكومانتاسيون) ايجادگردد.

10-   مراكز خبري مجهز تأسيس و مراكز موجود براي مراقبت مداوم وضع آفات و بيماري‌هاي ناحيه‌اي تقويت گردد.

11-  به منظور حفظ تعادل طبيعي و حمايت از موجودات زنده گياهي و جانوري، استعمال سموم شيميايي در پارك‌هاي طبيعي اعم از جنگلي و صحرايي متوقف گردد.

12-  در حفظ و حمايت زنبور عسل، حشرات گرده افشان، حشرات انگل و شكاري آفات نباتات زراعي كه خود منابع با ارزش طبيعي و از حاميان با قدرت كشاورزان و زارعين مي‌باشند مراقبت كامل به عمل آيد و رعايت جانب اين حشرات در مبارزه شيميايي با آفات و بيماري‌هاي گياهي و علف‌هاي هرز كاملاً ملحوظ گردد.

13-   اصول مبارزه تلفيقي و مبارزه بيولوژيك عليه آفات و بيماري‌هاي گياهي ترويج گردد.

14-   مطالعه و مبارزه با علف‌هاي هرز و انگل‌هاي گلدار نباتات زراعي مورد توجه بيشتر قرار گيرد.

باسمه تعالی

یادبود اسماعیل دانش و فرزانگی

زند‌یاد مرحوم استاد دکتر مرتضی اسماعیلی در سال 1310 ه ش در شهرستان دماوند چشم به گیتی گشود. دوره‌ی ابتدائی و متوسطه را در همان شهرستان به پایان رساندند و پس از گذرندان دوره دبیرستان به استخدام وزارت آموزش و پرورش درآمدند. ایشان ضمن خدمت به دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران یافتند و در سال 1338 پس از دانش‌آموختگی به دلیل کسب دجه دانش‌آموخته ممتاز جهت ادامه تحصیل به کشور امریکا اعزام گردیدند. آقای دکتر اسماعیلی پس از اخذ درجه‌ی دکتری به ایران برگشتند و در جایگاه استادیار در گروه گیاه‌پزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران به فعالیت پرداختند. ایشان مدارج دانشیاری و استادی را  با موفقیت تمام سپری نمودند و در طول 45 سال خدمت صادقانه و خستگی ناپذیر در زمینه آموزش، پژوهش و تالیفات گرنبها، خدمات ذیقیمتی را به جامعه علمی کشاورزی کشور ارائه فرمودند. برخی از فعالیت‌های ارزشمند دکتر اسماعیلی عبارتند از:

1-    عضویت در فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران

2-    مجری طرح‌های تحقیقاتی از جمله مستمر مدیریت آفات گیاهی

3-    عضو کمیسیون گیاه‌پزشکی شورای عالی برنامه ریزی

4-    تالیف و تدوین بیش از 5 کتاب و 200 مقاله علمی

5-    هدایت و راهنمایی بیش از ده‌ها پایان‌نامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری در زمینه گیاه‌پزشکی

متاسفانه خورشید عمر پربار استاد وارسته و محقق خستگی ناپذیر آقای دکتر اسماعیلی(پس از بیش از 42 سال خدمت علمی با برکت دانشگاهی) در بعدازظهر سه شنبه 12/12/1376 طی یک سانحه رانندگی در اتوبان تهران-کرج در 66 سالگی غروب کرد و همگان را در داغ گرانسنگ خویش به ماتم نشاند. روحش شاد و قرین رحمت بی کران الهی باد.

اکنون در آستانه شانزدهمین سالگرد غروب وی برایش طلب آمرزش و حشر با خوبان و نیکان هستی را آرزو می‌نمائیم.  

نادر آزادبخت¹، حامد نظری²*

1- پژوهشگر و كارشناس ارشد بيماري‌شناسي گياهي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي لرستان و عضو كانون همياران محيط زيست جهاد دانشگاهي لرستان

2-* پژوهشگر و كارشناس گياه‌پزشكي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي لرستان و عضو كانون همياران محيط زيست جهاد دانشگاهي لرستان

ppdlorestan@gmail.com

09166631901

چكيده:

سمندر کوهستانی لرستان، با نام علمي Neurergus kaiseri گونه‌اي جانور دوزيست دُمدار با ويژگي‌هاي فردي خاص با ظرفيت‌ها و جاذبه‌هاي زيبايي شناختي، اكوتوريسم، زيست‌شناسي و.. است که در جنوب رشته کوه‌های زاگرس در نزدیکی شهبازان لرستان به صورت  ‌endemic زندگی می‌کند. سمندری كه فقط و فقط در ایران و منطقه زاگرس، در رودخانه ها و آبشارهای مناطق كوهستانی لرستان و خوزستان ديده مي‌شود. اما ناگهان طي چهار ، پنج سال گذشته در خيابان هاي پایتخت مانند خیابان مولوی مشاهده گرديد و دركنار ماهی قرمز نوروز به قیمت حدود 2 هزار و 500 تومان به فروش مي‌رسيد چونكه برخی آن را دنباله "سین" هشتم سفره هفت‌سین مي‌دانستند. سمندر لرستاني، اين گونه ارزشمنداز جمله محدود زيستمندان بوم و بر لرستان كه عوامل گوناگونی بر رشد و نمو آن موثر و در معرض چالش‌ها و تهديد‌هاي جدي و گوناگون است. در اين مقاله تلاش خواهد شد تا افزون بر جنبه‌هاي زيست‌شناسي و پراكنش جغرافيايي در حد توان به عوامل عمده تهدیدگر آن و راه‌كارهاي برون‌رفت از آن‌ پرداخته‌ شود.