بخش تحقیقات گیاه پزشکی استان لرستان

این آفت در سال های اخیر از مناطق بومی خود (آمریکا) در پي تبادل و جابجايي اندام های گیاهی به کشورهای حوزه اروپا وآفریقا وآسیا به ویژه کشورهای همسایه ما منتقل شده است. این حشره،  اولین بار در سال 1389 از استان آذربایجان غربی در یک مزرعه گوجه فرنگی مشاهده شد ودر استان لرستان در مناطق شمال شرقی خرم آباد و جنوب و جنوب غربی استان به ویژه منطقه پلدختر مشاهده و گزارش شده است.

این آفت يكي از خطرناک‌ترین آفات گوجه فرنگی است که در صورت طغیان می تواند به 100-50 درصد محصول، خسارت وارد نمايد.میزبان های عمده این آفت اغلب از خانواده بادمجانيان(Solanacea) وعبارتند از: گوجه فرنگی؛ بادمجان، تاج ریزی، فلفل شیرین، سیب زمینی، تنباکوی وحشی و تاتوره.

نادر آزاد بخت(سرپرست بخش و کارشناس ارشد بیماری شناسی گیاهی)

 سید کریم موسوی(عضو هیئات علمی و دانشجوی دکتری تخصصی علفهای هرز)

 علی دهقانی(عضو هیئات علمی و کارشناس ارشد بیماری شناسی گیاهی)

روشنک قربانی(دانشجوی دکتری تخصصی حشره‌شناسی)

محسن غیاثوند(کارشناس زراعت)

 میررضا جمشیدی(کارشناس زراعت)

داریوش مبارکی(کارشناس آگروفارستری)

حامد نظری(کارشناس گیاه‌پزشکی و دانشجوی کارشناس ارشد بیماری شناسی گیاهی)

 منیر اسدزاده مقدم(کارشناس گیاه‌پزشکی)

زنگ زرد (زنگ نواري)     

بيماري زنگ زرد عامل آن قارچ Puccinia Striiformis f.sp tritici است كه مي‌تواند  غير از گندم، جو، چاودار بيش از هجده جنس از انواع گندميان (گراس‌ها ) را نيز آلوده سازد.

روش هاي مديريت

ü      كاشت واريته‌هاي مقاوم، متحمل يا نيمه مقاوم

ü      تراكم مناسب(تا حد امكان استفاده از مقادير كمتر بذر در واحد سطح)

ü      زمان كاشت مناسب(بسته به شرايط آب و هوايي منطقه)

ü      كاربرد كود سرك به مقدار مناسب و فقط يك نوبت

ü      كاربرد كود پتاس

ü      مبارزه شيميايي با استفاده از سموم قارچكش ذيل:

در صورتي كه 5 روزمتوالي ميانگين درجه حرارت 15-13 درجه سانتيگراد (كمينه بيش از 7 درجه سانتي‌گراد)، ميانگين رطوبت نسبي هوا بيش از 70درصد و حداقل 2 روز بارندگي با بيش از 5 ميليمتر وجود داشته باشد احتمال بروز آلودگي در 5-3 روز آينده وجود دارد و به محض مشاهده آلودگي زنگ كمتر از 5 درصد شدت آلودگي بر روي برگ‌هاي پرچم و كمتر از ده درصد روي برگ‌هاي پائيني سمپاشي انجام شود.

مديريت غیر شیمیایی علف­های هرز تاکستان­ها

احسان­اله زیدعلی¹، محسن غیاثوند²، سیدکریم موسوی^۳

1-دانشجوی دکتری تخصصی علف‌های هرز دانشگاه فردوسی مشهد

۲-۳-محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

چکیده

انگور (تاک، مو) از جنس Vitis از خانواده Vitaceae است و مهمترين گونه آن Vinifera است كه بيشتر سطح زير كشت را در اروپا، آسيا و آمريكا (80% زير كشت) به خود اختصاص داده است.علف­های هرز از جمله مهمترین عوامل زیانبار تاکستان­ها هستند که موجب کاهش عملکرد و کیفیت این محصول می­شود. بيش از نيمي از تلاش كشاورزان صرف كنترل علف­هاي هرز مي­شود،كه اين مبارزه به روش­هاي مختلف انجام مي­گيرد. بیولوژی، اکولوژی و ساختار جمعیت علف­های هرز و علاوه بر این، تنوع بسیار زیاد این خصوصیات در بین گونه­های مختلف علف­های هرز و عدم اطلاع انسان از رفتارهای این گیاهان، کنترل کامل آنها را دچار پیچیدگی خاص کرده است. تبعات مبارزه شيميايي از نظر آلودگي محيط زيست و نيز خطرات كاربرد علفكش­ها براي سلامت انسان، گسترش روز افزون پديده مقاومت گياهان هرز به علفكش­ها، روند كند معرفي علفكش­هاي جديد وكنارگذاشتن علف كش­هاي قديمي، همگي گوياي ضرورت روآوري به روش­هاي مؤثر جايگزيني مانند كنترل زيستي علف­هاي هرز است كه كمترين تداخل را با محيط زيست دارند و گام مهمي در رابطه با برنامه­هاي كشاورزي پايدار محسوب مي­شوند.

واژگان كليدي: انگور، علف هرز، علفكش، محيط زيست، كنترل زيستي، مديريت پايدار.

نصراله سوري¹، نادر آزادبخت²، احسان‌اله زيدعلي³ و سيدكريم موسوي⁴

¹ دستيار علمي دانشگاه جامع پيام نور استان لرستان؛ ²، ³ و ⁴ محقق مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي لرستان

ويژگي‌هاي فلور علف‌هرز باغ‌هاي سيب، گردو، انگور، زردآلو، شليل و هلو و آلو شهرستان خرم‌آباد با انتخاب تعدادي باغ به روش نمونه‌گيري تصادفي در مناطق مختلف طي سال 1387 مورد بررسي قرار گرفت. در بين 86 گونه علف‌هرز شايع در سطح باغ‌هاي ميوه بالاترين سطح فراواني (9/86 درصد) به علف‌هرز چندساله پيچك‌صحرايي اختصاص داشت. درصد فراواني براي گونه پيچك‌صحرايي برتري كاملاً فاحشي نسبت به ساير گونه‌ها داشت. علاوه بر پيچك‌صحرايي سه گونه ديگر نيز داراي فراواني معادل يا بيشتر از 50 درصد بودند. فراواني گونه‌هاي ارزني، پنجه‌مرغي و قياق به ترتيب 0/56، 4/52 و 0/50 درصد بود. بر اين اساس چهار گونه، 7/4 درصد جمعيت، داراي فراواني 50 درصدي يا بيشتر از آن بودند. از چهار گونه داراي بيشترين فراواني سه گونه چندساله به شمار مي‌روند. كاهوي وحشي و سلمه‌تره به ترتيب با فراواني 7/36 و 3/33 درصد نيز نسبت به ساير گونه‌ها از برتري نسبي برخوردار بودند. در مورد گونه‌هاي علف‌هرز با فراواني بيشتر از 10 درصد غالبيت با خانواده گياهي گندميان بود. بالاترين سطح يكنواختي پراكنش (4/51 درصد) به علف‌هرز پيچك‌صحرايي مربوط بود. يكنواختي پراكنش علف‌هرز پيچك‌صحرايي به طور كاملاً فاحشي بيشتر از ساير گونه‌ها بود. يكنواختي پراكنش براي سه گونه ارزني، پنجه‌مرغي و قياق نيز نسبت به ساير گونه‌ها برتري بارزي داشت. بالاترين سطح تراكم (9/15 بوته در مترمربع) به علف‌هرز كشيده‌برگ چندساله پنجه‌مرغي اختصاص داشت. علاوه بر پنجه‌مرغي سه گونه علف‌هرز ديگر نيز در مقايسه با ديگر گونه‌ها از سطح تراكم بالاتري برخوردار بودند. ميانگين تراكم گونه‌هاي ارزني، قياق و پيچك‌صحرايي به ترتيب 3/12، 1/8 و 8/7 بوته در مترمربع بود. از اين چهار گونه حائز بالاترين سطح تراكم فقط يك گونه پهن‌برگ و سه گونه ديگر كشيده‌برگ محسوب مي‌شوند در مجموع 22 گونه كشيده‌برگ در سطح باغ‌هاي ميوه مشاهده شد.

كلمات كليدي: فلور، علف‌هرز، باغ ميوه

در راستاي اجرايي شدن بند 4 قسمت ب ماده 2 و مواد 4 و 11 قانون مديريت پسماند و همچنين ماده 688 قانون مجازات اسلامي، از آنجائيكه مصرف بهينه كودهاي شيميايي نقش مهمي در حاصلخيزي خاك، افزايش عملكرد توليد، بهبود كيفيت و غني سازي محصولات كشاورزي، حفظ محيط زيست، ارتقاء سلامت جامعه و تأمين امنيت غذايي عهده دار است، لذا اجراي دستورالعمل ذيل براي كليه كشاورزان به منظور كاهش مصرف كودهاي شيميايي ضروري است.

هدف: ارائه راهكارهاي اجرايي در جهت كاهش مصرف كودهاي شيميايي توسط كشاورز

مسئوليت: مسئوليت اين بحث با كشاورزان مي باشد.

دامنه: اين دستورالعمل براي كليه مزارع كشاورزي سطح كشور لازم الاجرا است.

مفاد مورد نظر:

-         كودهاي شيميايي را فقط به ميزان مورد نياز خريداري نماييد.

-    در زمان خريد كودهاي شيميايي به تاريخ مصرف كودهاي شيميايي كه بر روي برچسب كيسه ها، گوني ها و ظروف كودهاي شيميايي درج شده است، توجه نماييد.

-         حتي الامكان از مصرف كودهاي فسفاتي كادميم‌دار مخصوصاً در مناطق شمالي كشور خودداري نماييد.

در راستاي اجرايي شدن مواد 14، 17 و 23 قانون حفظ نباتات، بند 4 قسمت ب ماده 2، مواد 4 و 11 قانون مديريت پسماند، مواد 35 و 51 آئين نامه اجرايي قانون حفظ نباتات و همچنين ماده 688 قانون مجازات اسلامي، از آنجائيكه عدم برچسب زدن قوطي هاي نگهداري سم مي تواند منجر به عدم استفاده صحيح سموم شيميايي گردد، لذا اجراي دستورالعمل ذيل براي كليه كساني كه مسئوليت برچسب زدن قوطي هاي سم را عهده دار هستند، ضروري مي باشد.

هدف: ارائه راهكارهاي اجرايي براي برچسب زدن قوطي هاي سم

مسئوليت: مسئوليت اين بحث با كساني است كه برچسب زدن قوطي هاي سم را بر عهده دارند.

دامنه: اين دستورالعمل براي كليه اشخاصي كه وظيفه برچسب زدن قوطي هاي سم را بر عهده دارند، ضروري است.

مفاد مورد نظر:

- نصب برچسب بر روي قوطي هاي سم ضروري است. اين برچسب ها بايد حاوي اطلاعاتي در زمينه محتويات و فرمولاسيون محصول؛ خطرات بالقوه آن و اطلاعات ايمنی؛ و دستورالعملهای کامل جهت مصرف محصول باشد.

-  درجه خطرناکی آفت کش با کلمات، نشانه ها و نوار رنگی مناسب می بايستی بر روی برچسب درج شده باشد.

-  برچسب ها بايد به زبان فارسي درج شود.

-  برچسبها بايد غير قابل پاك شدن باشند تا محتويات و نحوه مصرف آنها به راحتي قابل شناسايي باشند.

-  اين برچسب‌ها بايد در مقابل نورخورشيد، گرما و آب مقاوم باشند.

بررسي پراكنش و كاربردهاي دارويي گياه پنج انگشت(Vitex spp) در استان لرستان

نادر آزادبخت¹،حامد نظري²*

ppdlorestan@gmail.com

1-      كارشناس ارشد بيماري شناسي گياهي و پژوهشگر بخش تحقيقات گياه پزشكي استان لرستان

2-      *دانشجوي كارشناس ارشد بيماري شناسي گياهي و پژوهشگر بخش تحقيقات گياه پزشكي استان لرستان

چکیده:

بررسی ارتباط پیچیده  بین شناسایی و مصرف گیاهان و فرهنگ مردم(Ethnobotany) یا گیاه شناسی بومی(قومی، نژادی ومحلی) از جالب ترین و مهم ترین زمینه های تحقیقاتی در دنیای معاصر است. جنس پنج انگشت(Vitex) از خانواده(Verbenaceae) در ايران با سه گونه درختچه‌اي شامل V.trifolia L,V.negundo  L, V.psendoneggundo غالباً در كنار بستر رودخانه‌هاي كشور به‌ويژه استان لرستان مشاهده گرديده است. پس از جمع آوری، شناسایی گیاهان با استفاده از منابع و کلید های معتبر گیاه شناسی انجام واطلاعات مربوط به جنبه های مختلف گیاهان از قبیل مصرف سنتی، نحوه استفاده و زمان جمع آوری نمونه های گیاهی در منطقه، از افراد بومی با تجربه گردآوری شد. بر اساس بررسی های انجام شده، گونه Vitex  pseudonegundo از بیشترین فراوانی برخوردار بود. اندام مورد استفاده گياه ميوه رسيده و خشك مي‌باشد.تركيبات شناخته شده عمده عبارتند از آلكالوئيد ويتيسين(Viticine) كاستي سين(Casticin)، اكوبين(Aucubin) و پراكنش اين گونه به شرح زير است:

شوراب و نوژيان(اطراف خرم‌آباد)، ملاوي و معمولان(از توابع پلدختر)، سپيددشت(از توابع درود)،بخش چگني و شمال غربي شهرستان كوهدشت،ويسيان و كاكاشرف                                                   

واژه‌هاي كليدي: گياه پنج انگشت، Vitex spp ، استان لرستان

 

بررسي بيو اكولوژي و مديريت زنجره مو در استان لرستان

Psalmocharis   alhageos

Cicadidae : : Homoptera

نادر آزادبخت¹، حامد نظری^*2، زنده‌ياد بهرام شكاريان مقدم³

1-       كارشناس ارشد بيماري‌ شناسي‌گياهي و محقق بخش تحقيقات گياه‌پزشكي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان لرستان

2-       دانشجوي كارشناسي ارشد بيماري‌شناسي‌گياهي و محقق بخش تحقيقات گياه‌پزشكي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان لرستان

3-       عضو هيأت علمي و محقق سابق مركز تحقيقات كشاورزي ومنابع طبيعي استان لرستان

چكيده

زنجره مو از ديرباز در استان لرستان وجود داشته است. پوره‌هاي آن با تغذيه از ريشه مو و حشرات بالغ از جوانه هاي نورسته و تخم‌ريزي بر روي شاخه‌های مو خسارت وارد مي‌سازند.تنها تحقيق انجام شده بر روي بيواكولوژي و كنترل خسارت اين آفت مربوط به آقاي مهندس بابايي(1366) بود. به‌دليل نياز شديد باغداران (موكار) خرم‌آباد به كنترل خسارت اين آفت، طرحي از سال 1371 به مدت جهار سال در منطقه كمالوند اجراء گرديد. در اين طرح از شيوه ی پرورش و رها سازي زنجره مو در زير قفس‌هاي آزمايش به ابعاد 1×1×5/1 متر استفاده شد و هم زمان طی مطالعات صحرايي وضعيت آلودگي خاك‌ها، واريته‌ها و رابطه عمليات باغباني در افزايش يا كاهش خسارت آفت بررسي شد. مطالعات نشان داد، طول يك دوره رشدي حشره از مرحله تخم تا حشره بالغ  چهار سال و داراي 5 سن پورگي است.

طول دوره‌هاي رشدي و شامل تخم، پوره سن 1،پوره سن2، پوره سن3، پوره سن4، پوره سن5 و حشره ی بالغ به‌شرح زير است:

1-      تخم يك ماه

2-      پوره سن يك، چهار ماه

3-       پوره سن دو، دوازده ماه و پوره سن سه دوازده ماه

4-      پوره سن چهار(به مدت دوازده ماه)، پوره سن پنج (به مدت هشت ماه) و عمر حشرات بالغ دو هفته است.

تعداد تخم حشره در حدود 900-600 عدد تخم است. كه در دو رديف به‌صورت خط چين در زير شاخه يا روي شاخه‌هاي مو در زير پوست و داخل چوب گذاشته مي‌شود.جفت گيري و تخم ريزي در روز چهارم و پنجم صورت مي‌گیرد.عمليات مناسب باغباني به نحو چشمگيري از خسارت زايي آفت جلوگيري مي‌نمايد و نياز به عمليات مبارزه شيميايي را منتفي مي‌سازد.