بخش تحقیقات گیاه پزشکی استان لرستان

چكيده:

سن گندم خطرناك ترين آفت مزارع گندم وجو دراستان لرستان مي باشد،اين حشره درمرحله پوره گي به دو صورت كمي وكيفي به محصولات گندم و جو خسارت وارد مي كند به طوري كه خسارت كيفي بالاتر از2تا3درصد دانه گندم توسط اين آفت باعث كاهش‌كيفيت‌آردونان حاصل از آن مي گردد،خسارت كيفي اين آفت مربوط به پوره‌ها و سنهاي بالغ نسل جديد مي باشد.مهمترين جزء هربرنامه مديريت براي كنترل اين حشره يك نمونه برداري كارا و كم هزينه براي تعيين تراكم جمعيت پوره ها قبل ازسمپاشي است و آن زماني است كه بيشترين جمعيت پوره ها در مرحله پوره گي  سنين دو و سه باشند،دراين زمان دستجات تخم سن گندم به ندرت درمزارع  فعاليت دارند،با رعايت نرم مبارزه كه دراراضي ديم و آبي متفاوت است كنترل به موقع واصولي اين آفت براي جلوگيري ازخسارت اقتصادي از اهميت ويژه برخوردار است و نمونه برداري دقيق درمزارع براي تعيين زمان مبارزه شيميايي باعث افزايش كارايي مبارزه مي گردد،كاربرد آفت كش ها اگر در زمان دقيق وبه صورت يكپارچه انجام گردد نه تنها باعث افزايش تاثير آن مي شود بلكه تعداد دفعات سمپاشي كاهش مي يابد،كاربرد آفت كش ها در زمان نامناسب وغير اصولي نه تنها باعث بالا رفتن هزينه مبارزه شيميايي شده بلكه بدون تاثير برمرحله هدف وازبين بردن دشمنان طبيعي آفت مي گردد،به منظور ارزيابي مناسب ترين زمان مبارزه شيميايي عليه پوره سن گندم در سال 1378 درغالب پروژه توسعه تكنولوژي مشاركتي(PTD) در شهرستان الشترمنطقه هنام اجراء گرديد،منطقه چهارتخته به عنوان پايلوت و دو منطقه سراب هنام و پرسك به عنوان شاهد انتخاب شدند،از هر منطقه  سه مزرعه (گندم ديم ،گندم آبي و جو) به عنوان شاخص هرمنطقه جهت نمونه برداري انتخاب گرديد، مزارع موردنظر دردو منطقه شاهد فقط طي دونوبت(قبل وبعدازسمپاشي) ومزارع منطقه پايلوت از زمان مهاجرت سن مادر تا زمان مبارزه شيميايي عليه پوره مورد ارزيابي قرار گرفتند،زمان مبارزه شيميايي عليه پوره ها مصادف بودبا دهه اول خردادماه دراين زمان حدود 70درصد جمعيت پوره ها در مرحله سن دو و حدود 30درصد آنها درمرحله سن سه بودند و دستجات تخم سن به ندرت در سطح مزارع مشاهده گرديدوزنبورهاي پارازيتوييد تخم سن هم به علت بالارفتن درجه حرارت در مزارع ديم چندان فعاليت نداشتند،براي مبارزه شيميايي از حشره كش دلتامترين(دسيس)به نسبت 300سي‌سي‌ودستگاه‌اونيماك‌و‌سمپاش‌پشت‌تراكتوراستفاده‌شد،عرض‌كارمفيد‌دستگاه‌اونيماك‌درشرايط‌عادي(بدون‌وزش‌باد)25تا30متربود،درزمان برداشت متاسفانه به علت خشكسالي وقابل برداشت نبودن كشت ديم فقط سه مزرعه گندم آبي از دومنطقه شاهد و پايلوت جهت مقايسه درصد سن زدگي و عملكرد مورد ارزيابي قرارگرفت كه درصد سن زدگي و عملكرد آنها به ترتيب چهارتخته درصد سن زدگي 5/0درصد ،عملكرد 5/3تن درهكتار،پرسك 5درصدسن زدگي،عملكرد8/2تن درهكتاروسراب هنام درصدسن زدگي 3درصد،عملكرد1/3تن درهكتاربود.

(Heliothis  viriplaca Hufn (L.ep.,NOctuidae

    جمشيدي ميررضا

    كارشناس مركزتحقيقات كشاورزي ومنابع طبيعي لرستان

چكيده:كرم‌كپسول‌خوارنخود يكي‌ازآفات‌مهم بعضي‌ازگياهان زراعي به‌ويژه نخود‌مي‌باشد.خسارت اين آفت در بعضي سالهاي زراعي به قدري شديد است كه گاهاَ تمام محصول را مورد تهديد حمله قرار مي دهد.لذا استفاده حداقل يك نوبت تيمار شيميايي براي كنترل اين آفت الزامي است.هدف اين مطالعه جايگزيني سموم ميكروبي به ويژه توليد داخل به جاي تيمارهاي شميايي است كه‌دراين راستا مصرف مي شود.اين بررسي در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با 4تيمار و3تكرار طي يك سال در منطقه گريت روي نخود رقم محلي با شرايط ديم انجام گرفت.در اين آزمايش از مواد بيولوژيكي كه براساس باكتريBacillus thuringiesis به نام تجاري B.tساخت ايران (بايولپ داخلي)وتركيب خارجي (پودر وتايل خارجي) در مقايسه با حشره كش شيميايي كارباريل(سوين) و شاهد (بدون سمپاشي) استفاده شد.مقدار مواد بيولوژيك طبق توصيه‌كارخانه سازنده B.tساخت داخل3ليتردرهكتار،B.t خارجي 3درهزار و حشره كش كارباريل 3كيلوگرم درهكتار استفاده شد.محلول پاشي‌مصادف بود با 50درصدگلدهي، تجريه واريانس توام داده هاي حاصل از سه نوبت نمونه برداري پس از محلول پاشي (7،3و11روز)نشان داد كه اين تيمارهاي آزمايشي تاثير و كنترل كپسول خوار نخود با هم اختلاف نداشتند.مقايسه درصدمرگ وميرلاروهاي آفت ناشي ازكاربردكارباريل ،بي تي سفارش خارج وبي تي توليد داخل براساس آزمون دامنه اي دانكن معلوم نمود كه كارباريل در كنترل آفت 2/97درصد،بي تي خارجي 2/77درصد و بي تي داخلي 4/74 درصد نقش داشته اند .