بخش تحقیقات گیاه پزشکی استان لرستان

تعدادي از حشرات نابالغ داراي تخمدان‌هاي فعال مي‌باشند كه تخمك‌هاي آنها بصورت بكرزايي رشد مي‌كند، در اين نوع توليدمثل لارو يا پوره‌اي كه هنوز نابالغ است قادر به توليدمثل مي‌شود كه به آن پدوژنز گويند. در مگس‌هاي خانواده Cecidomyiidae اين حالت ديده مي‌شود.

Scott در طي سال‌هاي 1936 تا 1941 در آمريكاي شمالي شكلي از سوسك Micromalthus را پيدا نمود كه نر و ماده بالغ آن قادر به توليدمثل مي‌باشند، در عين حال در سوسك‌هاي مذكور دو نوع پوره پدوژنتيك تشخيص داد كه يك نوع از اين پوره‌ها شكل اصلي توليدمثل كننده است كه از طريق زنده‌زايي 4 تا 20 پوره نوزاد بوجود مي‌آورد. پوره‌هاي مذكور ابتدا از مادر خود تغذيه كرده سپس از بدن مادر خارج مي‌‌شوند و زندگي گياهخواري خود را آغاز مي‌كنند، بالاخره پوره‌ها يا به حشرات ماده بالغ تبديل مي‌شوند و يا به پوره‌هاي پدوژنتيك نظير والدين خود و يا اينكه به نوع دومي از پوره‌هاي پدوژنتيك تبديل خواهندشد. پوره‌هاي اخير فقط يك تخم مي‌گذارند كه از آن حشره نر بوجود مي‌آيد، پوره نر بوجود آمده معمولاً والدين خود را مي‌بلعد.

شته‌هاي بكرزاي زنده‌زا را نيز مي‌توان پدوژنتيك محسوب نمود، زيرا اولين نوزاد آنها مدت‌ها قبل از اينكه مادرش به سن بلوغ برسد رشد جنيني خود را آغاز مي‌نمايد. شبيه اين حالت در سن Hesperoctenes ديده مي‌شود. در اين سن پيش از آنكه مادر آخرين پوست‌اندازي خود را انجام دهد لقاح تخم و مراحل اوليه رشد جنيني صورت مي‌گيرد.

موردي از بكرزايي زنده‌زا كه در شفيره مگس‌هاي خانواده Chiroomidae ديده مي‌شود بدين صورت است كه حشره كامل بالغ كه هنوز از جلد شفيره خارج نشده است قادر به تخم‌گذاري تخم‌هايي بصورت بكرزا مي‌باشد.

 

منبع:

مير مويدي، ع. ق. 1385. حشره‌شناسي كشاورزي، آفات و كنترل آنها. انتشارات دانشگاه رازي كرمانشاه، 728 صفحه.

موضوعات مرتبط: حشره شناسی

موضوعات مرتبط: بیماری شناسی گیاهی ، پاسخ به سوالات گیاه پزشکی

عامل بیماری: Agrobacterium vitis

                       (Rhizobium  vitis)                           

علایم بیماری:

علایم بیماری  ابتدا بصورت غده های  ریز و تقریبا کروی روی ریشه، شاخه ،دمبرگ، رگبرگ ،و ساقه بخصوص  در نزدیکی طوقه درخت  ظاهر می شود.غدهای کوچک به رنگ سفید ،نرمو گوشتی هستند وسپس بزرگ می گردند.سطح خارجی غدها به علت فساد خارجی  به رنگ قهوه ای تا سیاه در می آید که ممکن است در پاییز  از خارج به  داخل  پوسیده  شوند  و در سال بعددوباره در همان  جا ظاهر می گردند.خوشه های  درختان مبتلا اغلب  تنک  هستند و گاهی  روی  شا خه ها  آلوده  می خشکند.

مبارزه:

برای کنترل این بیماری رعایت موارد زیر ضروری است:  

1- انتخاب قلمه سالم از موستان سالم.

2- عدم ابیاری موستان سالم با آبی که از موستان آلوده می گذرد.

3- مبارزه با حشرات ریشه خوار بالاخص لارو زنجره مو در خاک.

4- هرس شاخهای  آلوده و ضد عفونی ادوات  باغبانی با محلول ده در

 صد هیپوکلریت سدیم یا محلول یک در هزار سوبلیمه.

5- کشت ذرت یا سایر غلات در زمینهای آلوده به مدت چند سال.

موضوعات مرتبط: بیماری شناسی گیاهی

كرم آلو Plum fruit moth
Cydia funebrana

Syn: Grapholitha funebrana

(Lep: Tortricidae)

در اكثر مناطق كشور انتشار دارد. از آفات مهم درختان ميوه هسته‌دار شامل انواع آلو، گوجه، هلو و گاهي زردآلو و گيلاس، آلبالو و قيسي مي‌باشد. به آلو سياه خسارت زيادي مي‌زند، لاروهاي اين آفت علاوه بر ميوه ممكن است جوانه‌ها را نيز مورد حمله قرار دهند. خسارت عمده آن شامل تغذيه لارو از گوشت يا پريكارپ ميوه مي‌باشد. ميوه‌هاي كرم زده در صورتي كه لاروه ميوه را ترك كرده باشند محتوي توده متراكم فضولات سياه رنگ آن مي‌باشد. بر اثر عكس‌العمل اپيدرم ميوه ضمغي از آن بيرون مي‌آيد كه يكي از علائم تشخيص ميوه‌هاي آلوده مي‌باشد. اين ميوه‌ها اكثراً ريزش مي‌نمايند.

زيست‌شناسي
اين حشره زمستان را به صورت لارو به حالت دياپوز در داخل يك پيله سفيد چركي نسبتاً ضخيم مايل به قهوه‌اي به سر مي‌برد. اين پيله‌ها در زير پوستكهاي تنه درخت، داخل شكافها و سوراخ‌هايي كه حشرات ديگر ايجاد مي‌كنند و حتي در داخل خاك ديده مي‌شوند. در بهار پس از طي دوره شفيرگي مصادف با باز شدن شكوفه‌هاي درختان ميزبان حشرات كامل ظاهر مي‌شوند. بر اساس مشاهدات رجبي تخمهاي اين آفت تماماً روي ميوه گذاشته شده و روي برگها خيلي بندرت تخمي ديده مي‌شود. ولي در كرم سيبت عداد تخمهاي گذاشته شده روي برگها از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. لاروها به فاصله يك هفته تا ده روز از تخم خارج مي‌شوند و چون از دانه ميوه‌هاي كوچك مي‌خورند، باعث ريزش آنها مي‌گردند. طرز زندگي اين آفت با مختصر جزئياتي شبيه طرز زندگي كرم سيب مي‌باشد. تعداد نسلهاي اين آفت از 2 تا 3 نسل متفاوت مي‌باشد.



کنترل کرم آلو:
اين حشره يك آفت كليدي روي گوجه و آلو مي‌باشد. در نقاط گوجه و آلوكاري مهم كشور بايد طبق برنامه دقيقي كه در قالب پيش‌آگاهي طرح‌ريزي مي‌گردد با آن مبارزه نموده مي‌توان سم‌پاشي بر عليه مهترين آفات آلو و گوجه را نيز بر اساس مبارزه با اين حشره تنظيم نمود و به عبارت ديگر با مبارزه بر عليه اين آفت ساير حشرات مهم اين دو ميوه را زير پوشش سم برد. البته حشراتي نظير زنبور گوجه Hoplocampa minuta از نظر زمان مبارزه مطابقت چنداني با اين حشره ندارد ولي در مقابل مي‌توان مبارزه بر عليه شپشك‌هاي نخودي Eulecanium coryli شپشك آسيايي Tecaspis asiatica و حتي شته‌هاي Hyalopterus pruni و Pierochloroia’es persioae را با مبارزه با نسل اول اين آفت تلفيق نمود.

زمان مبارزه با كرم آلو را مي‌توان بر اساس تخمگذاري حشره و مشاهده اولين تفريخ تخمها پي‌ريزي نمود. اكنون كه تله‌هاي فروموني براي پيگيري و نوسان جمعيت اين حشره به بازار آمده است (Fanemone فرمول تجارتي كرم آلو) مي‌توان با استفاده از داده‌هاي آن و روشن شدن شروع و پايان نسلها و طبيعتاً با كمك گرفتن از شروع تخمگذاري حشره (با مشاهدات عيني) زمانهاي مبارزه را مشخص نمود. در زمينه استفاده از پارازيتوئيدها بايد گونه‌هاي موجود از جنس تريكوگراما را جهت كنترل نسبي اين حشره حمايت نمود.

کنترل شیمیائی:

1. فوزالن(زولون) EC35% و 1.5 در هزار

2. آزینفوس متیل(گوزاتیون) EC20% و 2 درهزار

3. دیازینون EC60% و 1 درهزار

4. دیازینون WP40% و 1.5درهزار

5. اتریمفوس(اکامت) EC50% و 1در هزارزيست‌شناسي
اين حشره زمستان را به صورت لارو به حالت دياپوز در داخل يك پيله سفيد چركي نسبتاً ضخيم مايل به قهوه‌اي به سر مي‌برد. اين پيله‌ها در زير پوستكهاي تنه درخت، داخل شكافها و سوراخ‌هايي كه حشرات ديگر ايجاد مي‌كنند و حتي در داخل خاك ديده مي‌شوند. در بهار پس از طي دوره شفيرگي مصادف با باز شدن شكوفه‌هاي درختان ميزبان حشرات كامل ظاهر مي‌شوند. بر اساس مشاهدات رجبي تخمهاي اين آفت تماماً روي ميوه گذاشته شده و روي برگها خيلي بندرت تخمي ديده مي‌شود. ولي در كرم سيبت عداد تخمهاي گذاشته شده روي برگها از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. لاروها به فاصله يك هفته تا ده روز از تخم خارج مي‌شوند و چون از دانه ميوه‌هاي كوچك مي‌خورند، باعث ريزش آنها مي‌گردند. طرز زندگي اين آفت با مختصر جزئياتي شبيه طرز زندگي كرم سيب مي‌باشد. تعداد نسلهاي اين آفت از 2 تا 3 نسل متفاوت مي‌باشد.



کنترل کرم آلو:
اين حشره يك آفت كليدي روي گوجه و آلو مي‌باشد. در نقاط گوجه و آلوكاري مهم كشور بايد طبق برنامه دقيقي كه در قالب پيش‌آگاهي طرح‌ريزي مي‌گردد با آن مبارزه نموده مي‌توان سم‌پاشي بر عليه مهترين آفات آلو و گوجه را نيز بر اساس مبارزه با اين حشره تنظيم نمود و به عبارت ديگر با مبارزه بر عليه اين آفت ساير حشرات مهم اين دو ميوه را زير پوشش سم برد. البته حشراتي نظير زنبور گوجه Hoplocampa minuta از نظر زمان مبارزه مطابقت چنداني با اين حشره ندارد ولي در مقابل مي‌توان مبارزه بر عليه شپشك‌هاي نخودي Eulecanium coryli شپشك آسيايي Tecaspis asiatica و حتي شته‌هاي Hyalopterus pruni و Pierochloroia’es persioae را با مبارزه با نسل اول اين آفت تلفيق نمود.

زمان مبارزه با كرم آلو را مي‌توان بر اساس تخمگذاري حشره و مشاهده اولين تفريخ تخمها پي‌ريزي نمود. اكنون كه تله‌هاي فروموني براي پيگيري و نوسان جمعيت اين حشره به بازار آمده است (Fanemone فرمول تجارتي كرم آلو) مي‌توان با استفاده از داده‌هاي آن و روشن شدن شروع و پايان نسلها و طبيعتاً با كمك گرفتن از شروع تخمگذاري حشره (با مشاهدات عيني) زمانهاي مبارزه را مشخص نمود. در زمينه استفاده از پارازيتوئيدها بايد گونه‌هاي موجود از جنس تريكوگراما را جهت كنترل نسبي اين حشره حمايت نمود.

کنترل شیمیائی:

1. فوزالن(زولون) EC35% و 1.5 در هزار

2. آزینفوس متیل(گوزاتیون) EC20% و 2 درهزار

3. دیازینون EC60% و 1 درهزار

4. دیازینون WP40% و 1.5درهزار

5. اتریمفوس(اکامت) EC50% و 1در هزار

6. آزینفوس متیل WP20% و 2در هزار

6. آزینفوس متیل WP20% و 2در هزار

موضوعات مرتبط: حشره شناسی

آبدزدک                                   Mole cricket

 آسیابک                                       dragonfly

آفت موزه ای                           museum pest

آشیانه اکولوژِیکی                                  niche

آمبیوپتر(راسته  embiopetra)          web-spinner

بالپوش(بالپوشها)                        elytron(elytra)

بال ریشک-تریپس                               thrips  

پشه                                           mosquito

پنس                                             forceps

پیله                                              cocoon

پوره(لارو حشرات با دگرگونی ناقص)          nymph

تور حشره گیری                              insect net

تور پلانکتن                     plankton net       

چوب بالسا                                 balsa wood

چوبک مانند (راسته phasmoptera )  walkingstick

رتیل                        tailless whipscorpion                      

رتیل                                       whipspider

روغن میخک                                                                clove oil

زنبور زرد                                                                             wasp

سوسک                                         beetle

سوسک سر خوطومی          snout-nosed beetle

سیرسیرک                                                         field cricket

سن                                      bug       

سم                                            posion

سپرچه                                      sutellum

شته                                             aphid

شیخک                                       mantid

صمغ کانادا                       canada balsam

قیف برلز                          berlese funnel

فلاخن                                    sling shot

عقرب                                                                        scorpion

گوشخیزک                                                                   earwig

مورچه                                           ant

ملخ                                 grasshopper

مگس                                                     fly

 

 

 

از کتاب روشهای جمع آوری و نگهداری و بررسی حشرات .برگردان : دکتر حسن ملکی میلانی دانشیار دانشگاه تبریز.

موضوعات مرتبط: حشره شناسی

الف) خسارت مستقيم حشرات جونده ( Chewing insects ) :

1- تغذيه از برگ و کاهش رشد نبات : مثل ملخ ها ، لارو شب پره ی گاما ، سفيده ی کلم ، ليسه ی کدوئيان
2- ايجاد تونل در ساقه و قطع کردن شيره ی نباتی که باعث خشکيدن شاخه های انتهايی می شود به اين آفات Stem borer می گويند. مثل پروانه ی فری ، کرم ساقه خوار اروپايی ذرت ، Cephus sp. در گندم
3- چوبخوارها مثل سوسکهای شاخک بلند (Cerambycidae ) ، به اينها Ring Bark Stems می گويند.
4- حشراتی که به جوانه ها و قسمتهای زايا صدمه می زند. مثل سرخرطومی سيب .
5- حشراتی که باعث ریزش میوه قبل از رسيدن می شوند . مثل کرم سيب و مگس گيلاس
6- حشراتی که به گل حمله کرده و محصول دانه را کاهش می دهند.مثل سوسک ژاپنی Popillioe sp.
7- حشرات بذرخوار مثل سوسکهای Bruchidae
8- حشرات ريشه خوار مثل Agriotes sp . و کرمهای سفيد ريشه
9- حشرات غده خوار و حمله کننده به ساقه های زير زمينی مثل کرمهای طوقه بر Agrotis sp.

ب) خسارت مستقيم توسط آفات مکنده ( Sap-Suking Insects ):

1- کاهش قدرت گياه به علت مکيدن شيره ی نباتی و ايجاد پژمردگی و تغيير شکل در برگها مثل عسلک پنبه (Bemisia sp. ) يا شته ها روی اغلب گياهان .
2- خسارت به گلها و کاهش توليد بذر مثل سن های Miridae و سن گندم
3- ريزش زود رس برگها مثل خسارت شپشکهای سپردار.
4- ايجاد گال و بدشکلی يا نکروزه و خشک شدن بافت گياه که ناشی از تزريق بزاق به داخل گياه است . مثل برخی زنجره ها و شته ها و سن ها .

پژمردگي آوندي ناشي از ورتيسيليوم Vascular Verticillium wilt
پوسيدگي ريشه و طبق پياز Onion basal & Root rot
لكه موجي ناشي از (Early Blight) Alternaria
پوسيدگي خاكستري پياز Onion Gray blight
ويروس موزائيك خيار Cucumber mosaic Virus (CMV)
ويروس موزائك گوجه فرنگي Tomato Mosaic Virus
فيلودي گوجه فرنگي Tomato Big Bud
سفيدك سطحي بادمجان و گوجه فرنگی Egg plant & Tomato Powdery Mildew
ساقه سياه بادمجان
پوسيدگي اسكروتينيايي گوجه فرنگي و بادمجان egg plant & tomato sclerotin rot
لهيدگي باكتريائي پياز Onion bacterial mushy rot
ريشه صورتی(سرخي) پياز Onion pink root
آنتراكنوزپيازOnion anthracnose
سفيدك پودری(سطحي) جالیز Cucurbit powdery mildew
جرب جالیز
سياه شدن گلگاه هندوانه
فيلودي گوجه فرنگي Tomato Big Bud
سفيدك سطحي شويد
پوسيدگي نرم باكتريائي هویج
بیماری های فیزیو لوژیک گوجه فرنگی

موضوعات مرتبط: بیماری شناسی گیاهی

استاندارد نهالستان فندق

1. نهالستانهای تولید کننده نهال فندق باید در شرایط محیطی با حداقل 70 % رطوبت محیط احداث شوند.

2. در نهالستان فندق باید پایه مادری مولد پاجوشهای ریشه‌دار با فاصله 50 تا 60 سانتیمتر روی ردیف کاشته شوند و فاصله هر دو ردیف باید حداقل 100 سانتیمتر باشد. در شرایط مناسب, پایه‌های مادری برای مدت 12 - 10 سال قابل بهره‌برداری هستند.

3. تولیدکننده نهال فندق باید نهال رقم یا ارقام گرده‌افشان مناسب برای رقم بارور یا مولد میوه نیز تولید کند. به طوری که 10% پایه‌های عرضه شده در زمان فروش را رقم گرده‌افشان تشکیل دهد.
 

استاندارد نهالستان بادام

1. نهالستان باید در محلی احداث شود که دارای اقلیمی مناسب برای تولید و تکثیر گیاه مورد نظر از لحاظ شرایط آب و هوایی و خاک باشد.

2. فاصله نهالها در هر ردیف 10 تا 15 سانتیمتر باشد و فاصله بین ردیفهای کاشت در حالت یک ردیفه 90 سانتیمتر و در حالت دو ردیفه, فاصله بین هر دو ردیف با دو ردیف بعد باید 120 سانتیمتر و فاصله بین ردیفها 50 - 40 سانتیمتر باشد (به طوریکه در هر هکتار بیش از 85000 نهال گنجانده نشود).3. در نهالستان بادام باید ارقام بارور و گرده‌افشان مناسب و مورد تأیید که دارای اتیکت مشخص هستند, تولید شود. به طوری‌ که خریدار نهال به ازای خرید هر رقم بارور بادام, یک یا دو رقم گرده‌افشان آن نیز دریافت کند به نحوی که یک سوم نهالهای فروخته شده به خریدار از رقم یا ارقام گرده افشان باشد. اگر ارقام گرده‌افشان و بارور ارقام بارور و گرده افشان هم نباشند, 10% گرده‌افشان برای رقم بارور کافی است.

4. باید فاصله بین نهالستاهای بادام حداقل 500 متر و فاصله بین نهالستان با باغات اطراف حداقل 1000 متر باشد.

5. مواد اولیه (قلمه, پیوندک و ... ) تکثیر باید گواهی سلامت و اصالت از مراجع ذیصلاح دریافت کرده باشند.

6. در مورد آب, خاک و نیز عاری بودن نهالستان از علفهای هرز ناقل و یا میزبان آفات و یا بیماریهای مضر, ازمراجع ذیصلاح گواهی سلامت دریافت کرده باشد.

7. کشاورزانی که تولید کننده پایهGF هستند باید دارای گلخانه مجهز به سیستم مه‌پاش (میست) و شاسی پاگرم باشند که وسعت آنها بسته به میزان تولید متفاوت است.

8. انبار خنک, سایه‌بان, شاسی‌سرد و شاسی‌گرم با توجه به حجم تولید و مدت نگهداری نهال قبل از عرضه به بازار ضروری است که وسعت آن توسط کارشناس ناظر تعیین و تأیید می‌شود.

9. نهالستان باید زیر نظر یک مدیر فنی (کارشناس کشاورزی, ترجیحاً˝ کارشناس باغبانی) اداره شود و مسئولیت گزارش سلامت نهالستان پس از گواهی سلامت اولیه از طریق مراجع ذیربط, برعهده کارشناس است.

10. ابعاد خزانه با توجه به وسعت عرصه, بافت خاک, شیب زمین, میزان آب و نوع آبیاری مشخص می‌شود. در صورت وسیع بودن زمین, آب کافی و خاک لومی ابعاد 60 * 60 متر با یک راه حمل و نقل, حداقل 6 متری توصیه می‌شود. سطح جاده باید طوری زیرسازی شود که از گرد و خاک زیادی جلوگیری شود.

11. اگر پایه غیر جنسی ( از قبیل پایه GF ) از طریق کشت بافت تولید شود باید دقیقا˝ دارای صفات مادری باشند و بدین منظور باید از کشت مریستم یا جوانه جانبی و یا جوانه انتهایی تهیه شود و حداکثر بیش از 12 زیرکشت(subculture) از کشت اولیه آن تهیه نشود. ضمنا˝ بروز هرگونه کالوس‌زایی به دقت کنترل شود.

موضوعات مرتبط: پاسخ به سوالات گیاه پزشکی

ادامه مطلب